Czy grillowanie jest zdrowe? Poznaj sprawdzone praktyki!

Sezon na grillowanie właśnie się rozpoczyna. Już czas na smak szaszłyków, kiełbasek, warzywek, karkówek i poczucie tej jedynej w swoim rodzaju atmosfery. Na pierwszy rzut oka wszystko brzmi nieźle… Do czasu! Niestety, ale grillowanie, dym i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne nie są obojętne dla organizmu. Czy da się odczarować grillowanie i sprawić, żeby potrawy z niego nie były bombą sadzy, która może odbić się niekorzystnie na zdrowiu?

Grillowanie nie musi być szkodliwe, jeśli…

Pewnie nieraz słyszałeś o negatywnych skutkach grillowania. Zgodzę się, że jest ich cała masa. Jednak grillowanie na stałe weszło w nasze życie. I jeśli lubisz grillowane dania, to od czasu do czasu możesz sobie na nie pozwolić i nie odczuć ich negatywnych skutków.

Wychodząc naprzeciw grillowemu sezonowi, chcę przedstawić Ci skuteczne sposoby przyrządzania dań na grilla ograniczające ich negatywny wpływ na organizm. Oczywiście w pełnej okazałości ich smaku i unoszącego się w powietrzu aromatu!

Dlaczego grillowanie jest szkodliwe?  

Podczas tradycyjnego grillowania bezpośrednio nad ogniem wytwarza się od 13 do 16 związków rakotwórczych. 

Głównym winowajcą negatywnego wpływu potraw grillowanych na organizm jest sposób ich przyrządzania. 

Co dzieje się podczas grillowania? Wytapia się tłuszcz z grillowanych produktów, który kapie na rozżarzone palenisko. Dochodzi do pirolizy tłuszczu, w którym to procesie wytwarzają się toksyczne substancje. Powodują one powstawanie szkodliwych związków chemicznych np.: 

• akrylamidu,
• wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), m.in. benzo(a)pirenu, 
• wolnych rodników.

Cóż, nie jest to atrakcyjna opcja obróbki termicznej w aspekcie zdrowotnym. Mimo to istnieją metody, dzięki którym można w pewnym stopniu zminimalizować powstawanie tych toksycznych substancji. 

Badanie przeprowadzone na kurczakach wykazało, że aż o 40% więcej benzo(a)pirenu gromadzi się w skórze niż w samym mięsie! 

3 podstawowe zasady grillowania

Można się od szkodliwego wpływu grillowania w znacznym stopniu uchronić. 

1. Pierwszym krokiem pozwalającym ustrzec się przed szkodliwym wpływem grillowania jest użycie tacek aluminiowych lub stalowych przeznaczonych do grillowania. Ważne, aby były to tacki przeznaczone do grillowania, a nie żadne inne! Dzięki temu wytopiony tłuszcz z karkówki, kiełbasy czy marynaty z warzyw, nie będzie kapać prosto na ogień, który wchodzi w reakcję chemiczną z tłuszczem i wytwarza szkodliwe związki. Usprawni to również cyrkulację ciepła i przygotowywane jedzenie będzie szybciej gotowe. Tacka chroni również przed bezpośrednim osadzaniem się dymu na żywności.
2. Kolejnym istotnym aspektem jest unikanie grillowania bezpośrednio nad ogniem. Badania jednoznacznie pokazują, że im bliższy kontakt żywności z dymem, tym więcej szkodliwych substancji przedostaje się do jedzenia. Należy zachować odpowiedni dystans. Grillować mięso, warzywa czy pieczywo w bezpiecznej odległości. 
3. Im krótszy czas grillowania, tym mniej substancji szkodliwych. Można warzywa lub mięso pokroić w małe kawałki lub wcześniej podgotować, a następnie wrzucić na chwile na ruszt tylko po to, żeby nabrały aromatu i charakterystycznych prążków. Zabieg ten skraca znacznie czas przebywania żywności na grillu. Do jednych z produktów, które robią się w miarę szybko, a tym samym krótko przebywają na grillu są ryby. 

O co należy zadbać podczas grillowania?

Jest kilka czynników, które mają kluczowe znaczenie podczas grillowania: 

• ruszt, 
• opał, 
• stan grilla,
• dodatki, z którymi podajemy końcowe danie. 

Jak zadbać o ruszt?

Ruszt musi być porządnie wyczyszczony. Po zakończeniu grillowania należy zawsze precyzyjnie wyczyścić kratkę. W przeciwnym razie zaschnięty tłuszcz może roztopić się podczas następnego grillowania, co wiąże się z lawiną nieszczęśliwych reakcji. Krople tłuszczu wpadną do ognia i razem z dymem uniosą szkodliwe substancje, które to mogą osiąść na jedzeniu.

Co wybrać na opał i podpałkę?

Węgiel drzewny lub drewno z drzew liściastych są dobrym materiałem na opał do grilla. Natomiast drewno z drzew iglastych ma żywicę, która może wykazywać działanie toksyczne i nie powinno się go używać do grillowania. 

Rozpalając grill należy poczekać, aż się rozgrzeję. Przeciwwskazane jest dosypywanie węgla w trakcie grillowania jedzenia. Węgiel musi się „przepalić”, żeby można było nad nim grillować. 

Jeśli chodzi o podpałkę, to złamane, lakierowane krzesło, kolorowe zeszyty, gazety czy kartony nie wchodzą w grę. Warto spróbować wzniecić ogień bez ich pomocy lub użyć płynnej podpałki ze sklepu tylko na początku rozpalania.

Z czym jeść dania z grilla? 

Surowe warzywa są doskonałym wyborem. Wszelkiego rodzaju sałatki są pożywnym źródłem substancji przeciwzapalnych. Dodają objętości końcowemu posiłkowi. Czynią go również zbilansowanym. 

Samo grillowanie ma charakter bardziej społeczno-integracyjny, więc nie ma konieczności w trakcie dobrej zabawy myśleć o zjedzonych kaloriach (nie warto!). Jednak przejedzenie się nie wprawia w dobry nastrój, więc umiar będzie optymalnym wyborem.

I jeszcze jedna ważna sprawa – zero wyrzutów sumienia po dobrym jedzeniu. Warto zachować zdrowy rozsądek i nie obwiniać się. Po prostu, jak zjadłeś jednego wieczoru za dwóch, to następnego dnia postaw na mniejsze i bardziej lekkostrawne dania, a na pewno nie odbije się to w żaden sposób na wyglądzie Twojej sylwetki. 

Poza tym, od jednej kiełbaski z grilla nie zachoruje się ani nie zgrubnie, tak samo jak od jednego dania na diecie, nie schudnie się. Patrzmy na swoje żywienie i zdrowie pod szerszym kątem i z dłuższej perspektywy. 

Grillowanie – jak robić to dobrze? 

Sezon grillowania rozpoczyna się początkiem maja i trwa w najlepsze całe letnie miesiące. Wachlarz warzyw i owoców daje szerokie pole manewru. Warto z nich na bogato korzystać i wplątywać w piątkowe kolacyjki przy blasku księżyca. 

Dobrym pomysłem będzie używanie przypraw i ziół do marynat, jak również do sałatek i wszelkiego rodzaju dań grillowanych. 

Odkrawanie bardzo tłustych kawałków mięsa zmniejszona ilość zjadanych szkodliwych substancji, ponieważ te części absorbują ich najwięcej. 

Propozycje na grillowane dania: 

• szaszłyki z mięsem i warzywami;
• faszerowane pieczarki;
• cukinia;
• mozzarella, halumi.

Alternatywy dla tradycyjnego grilla

Świetnym zamiennikiem tradycyjnego grilla jest grill elektryczny. Można grillować na nim zarówno na zewnątrz w ciepłe wieczory, jak i we wewnątrz, gdy za oknem szaleje ulewa. Jest dosyć lekki i poręczny, dlatego bez problemu można go przestawić. Grill elektryczny jest również łatwy w zachowaniu czystości. Czyszczenie go zajmuje mało czasu.

Grillowanie – najważniejsze informacje: 

• Tacka aluminiowa lub stalowa do grillowania jest konieczna.
• Należy zachować odpowiednią odległość jedzenia od paleniska.
• Ruszt powinien być zawsze dokładnie wyczyszczony.
• Sałatki są zawsze mile widziane jako dodatek do grillowanych dań.

A jakie są Twoje ulubione dania z grilla? 🙂

Do usłyszenia!